 |
| Müderris Bahçesi - m. 1911 |
Öncelikle bu fotoğrafı bize ulaştıran Sinan Mete'ye teşekkür ederiz. Kütahya'nın bilindiği üzere mesileri meşhur imiş. Halk toplanır güle eğlene belirli günlerde belirli mesire alanlarında toplanırmış. Bu adetler zamanla yitip gitti ne yazık ki. Bu belirli günlerden birisi de Hızır Günü, Rûz-ı Hızır veya bizde daha bilindik adıyla Hıdırellez günü idi. Hıdırellez gününün kutlanma kökeni hakkında Mezopotamya kökenli bir ritüel olduğu ve İslam öncesi Orta Asya kökenli bir ritüel olduğu yönünde görüşler mevcuttur. İslami inanışta da o gün Hızır ve İlyas peygamberlerin yeryüzünde bir araya geldikleri gün olarak bilinir. Nevruz'un da habercisidir.
Eski mali takvimle 23 Nisan, yeni takvimle 6 Mayıs'ta kutlanmaya devam edilen Hıdırellez eskiden ilimizde Müderris Bahçesinde kutlanır imiş. Müderris Bahçesi bugün aynı adla anılan mahalle dolaylarında Gökçimen Parkı ila Huzur Evi arasında devam eden Beşikkaya Caddesi dolayları olarak tarif edilebilir. Ekte paylaştığımız fotoğraf işte bu Müderris Bahçesinde yapılan bir Hıdırellez kutlamasına ait. 23 Nisan 1327 yani 6 Mayıs 1911 tarihli muhteşem bir fotoğraf. Fotoğrafta tam seçilmede de bir çeşit oyun oynanmakta yahut bir hazırlık yapılmakta. Diğerleri de bu yapılanları takip etmekte. Fotoğrafın altında 2 parç halindeyken bizim derleyerek bir araya getirdiğimiz yazıda;
"327 senesi Nisanının 23'üne müsadif rûz-ı Hızır'da. Kütahya: Müderris Bağçesi", yazmaktadır.
Mesire demişken Sayın Şükrü Atakan'ın 7 Aralık 2015 tarihli Yeni Kütahya Gazetesinde "Mesire Yerlerimiz" başlıklı yazısından Müderris Bahçesi bölümünü burada paylaşmak uygun olacaktır:
"Hıdırellezden (6 Mayıs) sonra ilk Pazar günü Gökçümen semtindeki (Özbekistan’dan gelen Türk’lerin yaşadığı semt) Müderris Bahçesi günüdür. Bir gün evvel Hıdırlık’tan kuru ot veya hasır yakmakla (buna geven sallamak denir) ilan edilir. Çarşılarda da tellal “Nazilli basmaları giyilsin, börekler çörekler tellensin, yarın Müderris günüdür, hanımlar beyler eğlensin” diye maniler söyleyip halkı davet eder. Sabahın alaca karanlığında Müderris Bahçesine Kütahya’nın her semtinde yaşayan komşu kadınlar evlerinden çıkarak toplu halde buraya gelip ağaçların altında gruplar halinde yer tutarlar. Bir gün evvel salıncaklar kurulmuş, atlı karıncalar, dönme dolaplar hazırlanmış, macuncu, şekerci, dondurmacı, simitçi ve diğer satıcılar yerlerini almış olurlardı. Her evden burası için en nefis yemekler yapılır, kuzu kızartmaları, dolmalar, börekler, helvalar yenirdi. Gökçümen halkı bu gün için hazırladıkları meşhur Gökçümen hamursuzunu, haşhaşlı katmer böreğini misafirlere dağıtırdı. Bunlar günün yiyeceklerine önem ve özellik katardı. Genç kızlar, kadınlar düğünlerde giydikleri en güzel urbaları giyer, ziynetlerini takıp takıştırıp gelirdi. Oğluna kız arayan analar müstakbel gelin adaylarını burada seçerdi. Kendilerine yavuklu arayan delikanlılar uzaktan da olsa burada peylerdi. İp canbazları, hayvan göstericileri, hokkabazlar güne neşe katardı. Aynı gün bazı erkekler Beşikkaya ve Aksu’da demlenirlerdi. Tüm bu etkinliklere girer iken orada görevli bahçevanına “duhuliye” denilen ücreti öderlerdi."
İşte böyle. Eski Kütahya'dan bir sıcak hikaye. Fotoğraf için Sinan Bey'e ve mesirelerimiz hakkındaki yazısı sebebiyle Şükrü Bey'e teşekkürler. Bu verilerin bir kitap halinde toplanması ilimiz kültürü açısından son derece olumlu olacaktır. Kütahya mesireleri, efsaneleri, eski ve meşhur konakları, namlı aileleri, eski mahalleleri ve adları gibi veriler ölümsüz bir eser meydana getirecektir. Umarım bu devre ait son hatıraları hafızlarında saklayanlar da yalan olmadan birileri bu işe el atar.
Saygılar... 13.10.2017
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder